Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. Yılında Türk Dünyasına Bakış
Article Sidebar
Özet
Bizden önceki üç beş neslin hayalini kurarak yaşadıkları Türk Dünyası özlemi içinde bulunduğumuz çağın insanlarına nasip olmuştur. Bundan dolayı kendimiz şanslı sayabiliriz. Tarihte iz bırakmış olayların asırlık yıl dönümlerinin kutlanması önemlidir. Yine dedelerimizin kanları ve canları ile kurup, bizlere bıraktıkları Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun 100. Yılını kutlama şerefi de bizim nesle nasip olmuştur. Bugün geldiğimiz noktaya, Türk Dünyası ve Türkiye uzun mücadeleler sonucunda ulaşmışlardır. Bu yüzyıllık sürece, Türkiye açısından baktığımızda I. Dünya Savaşı, İstiklal Savaşı, İnkılapların hayata geçirilmesi, Devlete karşı Şeyh Sait vb. isyanlar, II. Dünya Savaşı, çok partili demokratik hayata geçilmesi, askeri darbeler, Sovyetler Birliği’nin parçalanması ve Türk Cumhuriyetlerinin bağımsızlıklarını kazanmalarını zikredebiliriz. Türk Dünyası açısından ise, I. Dünya Savaşı, Bolşevik devrimi, Basmacı hareketi, Türk topraklarının Rus esareti altına girmeleri, Lenin – Stalin dönemlerinde yaşanan kırgın ve sürgünler, 1937 – 1938 terörü ile ortadan kaldırılan aydınlar, II. Dünya Savaşı, Gorbaçov döneminde başlayan yeniden yapılanma hareketleri, Rusya’nın parçalanıp, bağımsız devletlerin ortaya çıkması, dünyanın bu devletleri tanıması şeklinde değerlendirebiliriz. İşte Türkiye ve Türk Dünyası açısından meseleye baktığımızda 100 yıllık bir sürecin kısaca tasnifi. Bu çalışmada, Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. Yılında özet olarak Türk Dünyasının bir değerlendirilmesi yapılacaktır.
Referanslar
Andican, Ahat, Cedidizimden Bağımsızlığa Hariçte Türkistan Mücadelesi, İstanbul, 2003.
Bademci, Ali, Molla Nafiz’in Hatıraları Sarıklı Basmacı, İstanbul, 2010.
Ekşi, Oktay, Azerbaycan’ın Tanınması, Hürriyet, 5 Kasım 1991.
Hayit, Baymirza, Basmacılar Türkistan Milli Mücadele Tarihi (1917 – 1934), Ankara, 1997.
Hayit, Baymirza, Sovyetler’de Türklüğün ve İslam’ın Bazı Meseleleri, İstanbul, 2000.
Özey, Ramazan, “1990 Sonrası Ortaya Atılan Dünya Hakimiyet Teorilerinde Türkiye ve Türk Dünyası”, Prof. Dr. Mehmet Saray’a Armağan Türk Dünyasına Bakışlar, İstanbul, 2003.
Özkök, Ertuğrul, Azerbaycan’ı tanımanın Perde Arkası, Hürriyet, 4.11.1991.
Şimşir, Sebahattin, Türk - Sovyet İlişkileri Çerçevesinde Cumhuriyetin Onuncu Yıl Kutlamalarında Ruslar ve Karşılığında Rusya’ya Davet Edilen Türk Öğretmenler ve Faaliyetleri, 9. Uluslararası Atatürk kongresi Basılmamış tebliğ.
Şimşir, Sebahattin, XX. Yüzyıl Türk Dünyasında Türk Düşünürleri, İstanbul, 2008.
Togan, Zeki Velidi, Bugünkü Türk ili Türkistan ve Yakın Tarihi, İstanbul, 1981.
Yalçıntaş, Nevzat, “Türk Birliği”, Türk Dünyasını Aydınlatanlar, İstanbul, 2013.