p-ISSN: 1305-4600
e-ISSN: 2792-0909
Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
Başlangıç: 2005
Yayıncı: Dr. Serkan Yorgancılar

Masal Ülkesinin Kahramanı: Kafkasya ve Fatihi Özdemiroğlu Osman Paşa

Masal Ülkesinin Kahramanı: Kafkasya ve Fatihi Özdemiroğlu Osman Paşa

Article Sidebar

Kenan Ziya Taş
Nasıl Atıf Yapılır
Taş, K. Z. (2022). Masal Ülkesinin Kahramanı: Kafkasya ve Fatihi Özdemiroğlu Osman Paşa. Demokrasi Platformu, 11(36), 129–139. Geliş tarihi gönderen https://www.demokrasiplatformu.com/dergi/article/view/238


Özet

Kafkas dağları masal ya da destanlarda “Kafdağı” ile özdeşleştirilmiştir. Kafkas dağları bölgeyi açık biçimde kuzey ve güney olarak ayırmıştır. Ulu bir dağ silsilesi olan Kafkas dağları askeri faaliyetler açısından savunma, korunma ve saklanma kolaylığı sağlarken, kültürel ve etnik bakımdan birbirinden bağımsız veya kopuk bir beşerî yapıyı ortaya çıkarmıştır.  Osmanlıların Kafkasya ile ilk münasebetleri ise Karadeniz üzerinden Kırım Hanlığı aracılığıyla gerçekleşmiştir. Daha sonra Osmanlı Devleti’nin doğuda İran (Safevi) ile giriştiği mücadelede Kafkasya önemli mücadele alanı haline gelmiştir. Diğer taraftan Osmanlılar Güney Kafkasya’da ilerlerken, Rusların Kazan Hanlığı’na hâkim olmalarından sonra Türkistan coğrafyasında başlayan Rus yayılmacılığı, Kafkasya’da da kendini göstermeye başlamıştır. Buna bağlı olarak Osmanlılar Kuzey Kafkasya’da Ruslarla karşı karşıya gelmişlerdir.16. yy’ın ikinci yarısından sonra Kafkasya’da şiddetlenen Osmanlı-İran mücadelesinin baş aktörü Türk tarihinin en parlak simalarından birisi olan Özdemiroğlu Osman Paşa olmuştur. Bu çalışmada, Özdemiroğlu Osman Paşa’nın Kafkasya’daki faaliyetleri özelinde siyasi, askeri faaliyetlerinden ziyade sonuçları itibarıyla değerlendirmelerde bulunulmuştur. Ayrıca makalede Kafkasya’nın bahse konu olan dönemden günümüze uzanan stratejik önemine değinilmiştir.

Referanslar

Ahmet Cevdet Paşa. Tarih-i Cevdet-Osmanlı Tarihi. 2. Cilt. (Haz. Dündar Günday), İstanbul, 1994.

Allahverdi, Reyhan Şahin. Kafkas Fatihi Özdemiroğlu Osman Paşa. İstanbul, 2017.

Avşar, B. Zakir. “Kafkasların Genel Değerlendirmesi”. Yeni Türkiye 16, (Temmuz-Ağustos 1997), Türk Dünyası Özel Sayısı, 2. Cilt.

Baddaley, John F. Rusların Kafkasya’yı İstilası ve Şeyh Şamil. Çev. Sedat Özden, İstanbul, 1989.

Beysanoğlu, Şevket. Anıtları ve Kitabeleri ile Diyarbakır Tarihi. Ankara 1996, 2. Cilt. 599-604.

Danışman, Zuhuri. Osmanlı İmparatorluğu Tarihi. İstanbul 1965.

Devlet, Nadir. “Kuzey Kafkasya’nın Dünü Bugünü”. Yeni Türkiye 16 (Temmuz-Ağustos 1997), Türk Dünyası Özel Sayısı, 2. Cilt.

Eravcı, Mustafa. Özdemiroğlu Osman Paşa. Ankara 2017.

İlhan, Sedef. Kafkasya’dan Anadolu’ya Karaçay-Malkar Türkleri. Dicle Üniversitesi SBE Yüksek Lisans Tezi, Diyarbakır, 2002.

İlhan, Suat. “Kafkasya’nın Gelişen Jeopolitiği”. Türk Kültürü, 424 (Ağustos 1997).

Kurat, Akdes Nimet. Türkiye ve Rusya. Ankara, 1990.

Naîmâ Mustafa Efendi. (Çev. Zuhuri Danişman), Naima Tarihi (Târih-i Naîmâ Ravzat el-Hüseyn fî hulâsat ahbâr el hâfikayn, Cild-i evvel). İstanbul 1967.

Önal, Ahmet. Koca Sinan Paşa’nın Hayatı Ve Siyasî Faaliyetleri (1520?-1596). İstanbul 2012, Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Doktora Tezi.

Selânikî Mustafa Efendi. (Haz. Mehmet İpşirli), Tarih-i Selânikî (971-1003/1563-1595). 1. Cilt, (1003-1008/1595-1600), İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi yay., 1989, 75.

Taş, Kenan Ziya. “19.Yüzyılda Kafkasya’da Türkiye-İran Nüfuz Mücadelesi”. Türk Dünyası Tarih Dergisi, 184 (Nisan 2002).

Taş, Kenan Ziya. “Özdemir Paşa”. I. Uluslararası Osmanlı’nın Birinci Hâkimiyet Döneminde (m. 1517-1635) Yemen Sempozyumu 12-15 Mart 2015 Uşak Türkiye, Edit. Mehmet Şeker vd., İzmir 2016.

Tavkul, Ufuk. “Tarihi ve Etnik Yapısıyla Kafkasya”. Yeni Türkiye, 16 (Temmuz-Ağustos 1997), Türk Dünyası Özel Sayısı, 2. Cilt.

Turan, Şerafettin. “Lala Mustafa Paşa Hakkında Notlar ve Vesikalar”. Belleten, 22/85-88 (Ankara 1958), 551-593.

Article Details