Yeni Zamanlarda Millet Olmak: Dinsel Bakiyenin İmkanları Üzerine Düşünceler
Article Sidebar
Özet
Cumhuriyet'le birlikte geleneksel aidiyet kalıpları yeniden dizayn edilmekteydi. Kurucu zihniyetin felsefi referansları ile toplumsal kültürün etkileşimi tarihsel koşulların aynasında yeni biçimlere büründü. Modem bir varlık düzlemi olarak 'milleť tasavvurunun Cumhuriyet tarihindeki seyri geleneksel kültür dünyasının pek çok unsurunu görüş açısının dışında birakmayan bir devlet siyasetiyle somutlaştı. Toplumsal ve tarihsel gerçekliğin köklü birikimleri yeni siyasal kimliğin esaslı parçaları olarak devreye girdi. Dinin geleneksel kabullerinin modern dünyanın evrensel geçerlilik ölçüleri ve sosyal hadiselerin doğası ile girdiği etkileşim, Osmanlı dünyasında devletin bekasına öncelik veren refleksler ekseninde fikri terkiplere yol açtı. Cumhuriyet ise söz konusu arayışların geldiği yer olarak hem yeni bir yönetim sistemi hem de bir dünya görüşünü ifade etmekteydi. Dinin farklı düzlemlerdeki varlığı artık daha radikal siyasal tasarruflara konu olmaktaydı. Yeni durumda ‘millet' belli bir zaman ve mekanın maddi birikim ve gerçeklikleri ile söz konusu gerçeklik durumunun toplumsal algiya yansımasının bir terkibinden oluşuyordu. Din, ulus devletin bir asra yaklaşan pratiğinde farklı siyaset görüşlerinin toplum projeksiyonlarında genellikle üst sıralardaki önemini korudu.
Referanslar
Akçura, Yusuf (2012), Üç Tarz-Siyaset, Ankara: Kilit Yay.
Aktay, Yasin (2005), "Tarih Bozumu ve Tarih Bilinci", Tarihin Sonu Mu (Yay. Haz.Murat Güzel), Ankara: Vadi Yay., ss.176-184.
Dumont, Paul (1999), “Kemalist İdeolojinin Kökenleri", Atatürk ve Türkiye'nin Modernleşmesi, (Yay. Haz. Jakob M. Landau), (Çev. Meral Alakuş), İstanbul: Sarmal Yay., ss. 49-72.
Kara, İsmail (2010), Cumhuriyet Türkiyesi'nde Bir Mesele Olarak İslam, İstanbul: Dergah.
Köker Levent (1999), "Ulusal Kimlik ve Devlet Meşruiyeti: Türkiye'nin Demokratik Deneyiminin Çelişkileri", Sivil Toplum Demokrasi ve İslam Dünyası (Ed. Elisabeth Özdalga, Sune Person), İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay., ss.83-96.
Eylül Öncesi ve Sonrası (1981), Ankara: TTK.
Özdalga, Elisabeth (2007), İslamalığın Türkiye Seyri, (Çev. Gamze Türkoğlu), İstanbul: İletişim Yay.
Subaşı, Necdet (2005), Ara Dönem Din Politikalan, İstanbul: Küre Yay.
Subaşı, Necdet (2010), TC Devlet Bakanlığı Alevi Çalıştaylan Nihai Raporu, Ankara: DNA Medya Dağıtım.
Taştan, Yahya Kemal (2010), “İslami Kalvinizm: Darülfünun İlahiyat Fakültesinin Dinde Reform Projesi”, Mehmet Fuat Köprülü, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yay., ss. 399-418.